Geen Dreigingsinschatting meer op het Onderbuikgevoel

Hieronder het interview wat Leen van der Plas (SoSecure) had met Peter Mullaart over de nieuwste post hbo-register opleiding methodiek dreigingsinschatting.

Peter geeft vanuit de kennis en ervaring vanuit zijn politie carrière zijn visie op publiek private samenwerking, de opleiding dreigingsinschatting en informatie gestuurd werken.

Wat is de reden, dat jij het initiatief hebt genomen om een opleiding Dreigingsinschatting te gaan ontwikkelen?

Ik moet je dan een stuk inzicht geven in hoe dreigingsinschatting bij de overheid was georganiseerd en aan de Politieacademie werd gegeven.

Ik ben in 2003 aangesteld als producteigenaar Dreigingsinschattingen bij de dNRI van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Daarmee startte de opbouw van het team Stelsel bewaken en beveiligen (SBB) bij deze dienst. Het team SBB was verantwoordelijk voor het maken van de dreigingsproducten in het Rijksdomein. De implementatie daarvan liep voor op de ontwikkelingen in het Decentrale domein.

In samenwerking met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) is toen ook gestart met het opzetten van een opleiding dreigingsinschattingen t.b.v. het decentrale domein.  Uit de feedback van de politie bleek dat er eerste aandacht besteed moest worden aan informatiebronnen binnen de regionale politie-eenheden.

De opleiding richtte zich dus vooral op dit onderwerp en het opdoen van kennis van verschillende specialistische onderwerpen zoals gedragskunde en eer gerelateerd geweld.

Het opstellen van een dreigingsinschatting werd dus feitelijk “learning by doing” op de werkplek.

Ondertussen werd ik betrokken bij de opzet van een opleiding voor de maatregelen-adviseurs aan de Politieacademie te Hoogerheide. Ook werden verschillende overleg gremia in het leven geroepen waaraan ik deel moest gaan nemen.  Hierdoor kwam het lesgeven in het geding.  Ruud de Backer, een politie collega die nu in deze opleiding docent is, heeft deze taak toen van mij overgenomen. 

Waarom heb je de hulp van een privaat opleidingsinstituut als SoSecure ingeroepen?

Ik zag dat er een behoefte was aan een opleiding voor het publieke en private domein op het gebied van dreigingsinschatting. Ondertussen liep ik uit mijn maatschappelijke carrière en wilde nog vanuit mijn kennis en ervaring een steentje bijdrage aan een opleiding dreigingsinschatting.

Ik had wel wat voorwaarden, namelijk het moest een opleiding op hbo-niveau zijn, waarbij er een toetsing van het instapniveau aan de voorkant van de opleiding plaatsvond, dat kon de Politieacademie toen niet organiseren. Zij waren namelijk afhankelijk van de cursisten die zij vanuit de politieregio’s aangeleverd kregen.

Daarbij wilde ik een gedegen theorie basis in combinatie met een praktische toepasbaarheid van de dreigingsinschatting, zowel verdiepend als verbredend. 

SoSecure is bekend om zijn kwaliteit en daarom als bedrijf geschikt, omdat het zich richt om vanuit de wetenschap met transparante analysemethodieken de dreiging te kunnen duiden, maar vooral ook de praktische toepasbaarheid te implementeren. Dat was voor mij een schot in de roos en hebben toen de handen in een geslagen.

Zonder Analysetechnieken geen Dreigingsinschatting

Hoe is de opleiding Methodiek dreigingsinschatting gemaakt?

Er werden veel beveiligingsklussen opgestart waarvan de kwaliteit van de dreigingsinschatting naar mijn mening niet op het kwaliteitsniveau was, vaak was de inschatting te licht, omdat niet alle risico factoren waren meegenomen.

Wat te doen? Ik dacht aan de mogelijkheden die de private sector zou kunnen geven en ben toen met SoSecure aan het werk gegaan om een gedegen methodiek te ontwikkelen voor mensen die dreigingen in moeten kunnen schatten, want daar ontbrak het aan.

De opleiding dreigingsinschatting moet daarom de volgende onderdelen bevatten:

1. Goede informatie bevatten met verdiepende en verbredende modules
2. Objectieve methodieken voor het maken van een dreigingsinschatting
3. Praktische toepasbaarheid

Juist deze objectieve analyse methodieken zijn van groot belang omdat deze de basis vormen van de gestructureerde methodiek van het maken van de dreigingsinschatting. Dit zijn diverse analyse methodieken afkomstig vanuit de analyse inlichtingen opleiding bij Defensie.

Door de MDI te ontwikkelen wordt het mogelijk kennis en ervaring op te doen in het daadwerkelijk inschatten van dreiging tijdens deze opleiding. 

Het gebeurde ook vaak genoeg dat de persoon met kennis van dreigingsinschatting een andere functie kreeg en daardoor vertrok ook de kennis. Nu zijn wij in staat om de methodiek te borgen om een gedegen dreigingsinschatting te kunnen maken.

De opleiding heeft nu een allround lesprogramma waar we met een hoogwaardig en kwalitatief docentenkorps deze opleiding dreigingsinschatting ontwikkeld hebben.

Dreigingsinschatting voor de private sector

Wat zo mooi is aan deze opleiding is dat ook het private domein hier zoveel aan heeft. Bedrijven of organisaties die vanuit het veiligheidsdenken risicoanalyses moeten maken worden nu in staat gesteld om ook de dreigingsinschatting hierbij te betrekken, omdat dit in de bovenste laag van de risico’s zit.

De te nemen besluiten worden dan alleen maar sterker en houdt in dat naast het veiliger worden, ook een financiële besparing het resultaat kan zijn, dat is trouwens ook voor het publieke domein een voordeel.

Wat vind jij een highlight van de opleiding?

Eigenlijk ben ik al erg blij als wij 25 januari 2023 de eerste opleiding Methodiek dreigingsinschatting gaan starten, daarmee rond ik toch een mooi traject af vanuit mijn vakkennis en heb daar een heel goed gevoel over.

De lesonderwerpen en de gastdocenten zijn voor mij ook een belangrijk onderdeel, zo heb ik voorgesteld om het onderwerp Ehtiek in de opleiding te brengen. De wetenschap zal ons meenemen om vooral ook kritisch te zijn naar onze methodieken toe.

Wat ook een stevig onderdeel is zijn de analysetechnieken die Willem Leeuwenkamp en Danny Pronk van SoSecure gaan geven.

Deze analysetechnieken zorgen voor een absolute meerwaarde t.b.v. de transparante borging van de methodiek dreigingsinschatting.

Wat ik zelf meegeef in de opleiding is het 4-ogen principe. Er ging geen dreigingsinschatting bij mij de deur uit de lijn in zonder dat iemand deze had gelezen, getoetst en besproken had. Dat vergt een mindset van de dreigingsinschatter omdat kritiek krijgen en kritisch zijn op jouw product dreigingsinschatting best een ding is. Maar het resultaat was er ook naar, hierdoor werd de kwaliteit van de dreigingsinschatting eigenlijk steeds beter.

Kansen bundelen in Publiek Private Samenwerking

Informatie gestuurd werken

Het stelsel bewaken en beveiligen is aan het veranderen en beweegt meer naar publiek private samenwerking. Vaak gaat het dan over de uitvoering in maatregelen, maar waarom niet op het gebied van de informatiesamenwerking? Ik ben daar een groot voorstander van.

We denken te vaak dat het niet mogelijk is door juridische blokkades, maar laten we denken in mogelijkheden en de informatiesamenwerking goed met elkaar regelen.

Het delen van informatie bestaat en ontstaat bij het vertrouwen in en van elkaar, als dat vertrouwen er niet is kunnen we ook de informatie niet delen. Duidelijke afspraken over wat nut en noodzaak is in het delen van informatie is ook van belang, niet alle informatie delen heeft nut.

Vandaar dat als ik een klein steentje mag bijdragen in het organiseren van informatiesamenwerking naar informatie gestuurd werken ben ik een tevreden mens.

Hoe heb jij trouwens expertise en ervaring op het gebied van dreigingsinschatting gekregen?

Ik heb mijn kennis opgedaan vanaf de jaren 80 toen ik als opperwachtmeester / VBA ben gaan werken van de Rijkspolitie ben ik doorgegroeid naar het opzetten van de persoonsbeveiliging in Nederland. Ik maakte deel uit van de eerste secties persoonbeveiliging van de Rijkspolitie nu DKDB. Veel ervaring opgedaan in de laatste jaren in het beveiligen van het Openbaar Ministerie en de Rechterlijke macht. Wij ontvingen in die tijd de informatie rechtstreeks en maakten dan zelf de inschatting van de dreiging. Gelukkig kwam er later een schakel tussen van de pre-weging van de informatie.

Vandaaruit ben ik gaan werken bij de Dienst Bijzondere Recherche Zaken waar ik de dreigingsanalyse voor de politie ging ontwikkelen en werkte aan Joegoslavische georganiseerde criminaliteit en later aan boven regionale kinderporno.

Daar kennen wij elkaar van want jij werkte toen bij het observatieteam van de CRI, dat was een mooie tijd.

Toen werd Pim Fortuyn vermoord en ontstond er op alle vlakken commitment om de informatie op nationaal niveau te gaan organiseren. Daar heb ik mogen helpen om het Nationaal Informatie Knooppunt (NIK) op te zetten dat uiteindelijk tot op de dag van vandaag is gegroeid naar een afdeling van ongeveer 70 man. Kortom een diverse carrière met een mooi resultaat waar ik met veel plezier op terugkijk.

Wat is er volgens jou eigenlijk nodig voor een goede dreigingsinschatting? 

Het maken van een goede dreigingsinschatting begint met kennis van informatiebronnen en eventueel in te zetten expertises. Het inschatten van dreiging is een heel specialistisch expertise. De consequenties van een “onjuiste” inschatting kunnen groot zijn evenals de daarmee gepaard gaande kosten voor de beveiligingsmaatregelen.

Wat toen bij de professionalisering van de informatiekant nog ontbrak was een goede opleiding dreigingsanalyse, die vond zijn plek bij de politieacademie. De politieacademie had uiteraard zijn eigen goede opleiding voor dreigingsinschatter ontwikkeld en maakten daar gebruik van de politiële mogelijkheden en casuïstieken.

Nu hebben wij de opleiding Methodiek dreigingsinschatting gemaakt voor zowel de publiek als de private sector en dat geeft een nieuwe impuls aan het onderwijs.

Wat wij in de opleiding brengen is vooral de onderwerpen vanuit de inlichtingen en analysemethoden zoals wordt gebracht bij Defensie, denk bijvoorbeeld aan ACH techniek of het scenario building. Daarnaast worden er gesprekstechnieken vanuit de beide kanten van de dreiging onderwezen en zijn er private dreigingen die in de opleiding besproken kunnen worden.

Om de methodiek van dreigingsinschatting direct in de praktijk toe te passen vragen wij of de cursist zijn eigen dreiging in de opleiding inbrengt en als zodanig kan toetsen aan de theorie en de docenten.

Mijn idee is dat in deze opleiding de belangen van het publiek en private domein perfect samenkomen en is het voor mij een mooi voorbeeld van een PPS traject waar je trots op kunt zijn.

Handgranaten voor de Advocatuur

Is de opleiding voor de private sector van belang?

Absoluut, sectoren als energie-, openbaarvervoerbedrijven, advocatuur, verzekeringsbedrijven etc. zijn hier goede voorbeelden van.

Ik las laatst een stuk in het NRC over de bedreigingen in de advocatuur. Daar wordt het nu ook hoognodig tijd dat er professioneler met de dreigingsinformatie omgegaan moet gaan worden.

Het is echt niet meer alleen in de randstad waar er bedreigingen zijn maar ook in de andere delen van het land worden er bedreigingen geuit naar advocaten. Deze bedreigingen zijn niet nieuw en vinden hun oorsprong al ergen in de jaren 80 waar er handgranaten bij advocatenbureaus werden achtergelaten.

Als je vanuit het perspectief van veiligheid gaat nadenken kom je ook uit bij de private sector. Bedrijven maken de risico’s in de veiligheidsplannen inzichtelijk en bij risico’s horen ook dreigingen.

Neem de afpersingen bij IKEA, de afpersing bij de Explosieven Opruimingsdienst waar een medewerker zwaargewond werd of de tientallen plofkraken die de betaalautomaten van de Nederlandse banken voor hun kiezen kregen.

Als je de juiste informatie weet te bereiken kun je voor jouw bedrijf een gedegen dreigingsinschatting maken om te anticiperen op de dreiging. Je kunt dan duidelijk maken vanuit welke hoek welke soort dreiging er naar het bedrijf of management af gaat komen.

Dreigingen vanuit de eigen organisatie.

De mens blijft ook in de private sector de zwakste schakel en de tendens is toch dat er tegenwoordig een minder loyale opstelling is hetgeen zich kan uiten in een dreiging van binnenuit de eigen organisatie de zogenaamde Insider Threat. Mensen worden ontslagen of krijgen een slechte beoordeling waardoor de promotie geblokkeerd wordt en gaan dan over tot actie soms met geweld of bedreiging met geweld. Als privaat bedrijf moet je daarop kunnen anticiperen.

Niet alleen verhard de wereld in het publieke domein er vindt een verplaatsing van deze verharding ook naar de private sector en daar kunnen we met z’n allen iets tegen doen.

Wil je meer weten over de opleiding Methodiek Dreigingsinschatting vraag dan ons Kennisdocument Dreigingsinschatting aan via de website van SoSecure.

Rijnzathe 8

3454 PV De Meern

E-mail: info@sosecure.nl